گرانی فولاد منطقی نیست
محمد آزاد رئیس اتحادیه آهن فروشان در خصوص تاثیر افزایش نرخ ارز بر وضعیت بازار فولاد به پیام‌آوران معدن و فولاد، اظهار داشت: با توجه به تامین بیش از 90 درصد از مواد اولیه مورد نیاز فولادسازان از بازار داخلی و همچنین حمایت یارانه‌ای دولت در بخش حامل‌های انرژی بنابراین افزایش قیمت فولاد تحت تاثیر گرانی ارز از منطق درستی پیروی نمی‌کند.
وی با عنوان اینکه قیمت فولاد در بازار جهانی در 6 ماه گذشته تغییری نداشته است افزود: با عبور نرخ ارز از 4 هزار تومان در سال گذشته قیمت فولاد در بازار جهانی در بازه 510 تا 530 دلار عرضه می‌شد، این در حالیست که هم اکنون نیز نرخ فولاد در بازار جهانی تغییر خاصی نداشته و تنها با گرانی ارز شاهد افزایش حدود 40 درصدی قیمتها در بازار داخلی هستیم.
رییس اتحادیه آهن فروشان با عنوان اینکه برخی تولیدکنندگان از فضای ایجاد شده برای افزایش حاشیه سود در بازار داخلی استفاده می کنند گفت:برخی از فولادسازان معتقدند وقتی با صادرات و فروش ارزی درامدی ریالی بیشتری عایدشان می‌شود بنابراین باید در بازار داخلی نیز معادل ریالی قیمت ارز محصول خود را به فروش برسانند. اما باید توجه داشت که قیمت مواد اولیه و تولید تغییری پیدا نکرده است.
آزاد در پاسخ به رعایت فرمول جدید قیمت‌گذاری که از سوی معاون اقتصادی وزیر صنعت، معدن و تجارت در راستای تعیین قیمت پایه فولاد در اواخر اسفند ماه سال قبل به بورس کالا ارائه شده است گفت: تعیین فرمول نرخ گذاری برای فولاد در 2 سال گذشته در اولویت برنامه‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت بوده است، هر چند که هم اکنون به واسطه عدم تمایل فولادسازان و نبود نظارت کافی از سوی بورس کالا هنوز جنبه اجرایی به خود نگرفته است .
وی افزود: آنچه مسلم است تعیین قیمت بر اساس فرمول به بسیاری از مشکلات کنونی بازار فولاد خاتمه می‌دهد، اما ایجاد اتاق نرخ گذاری متشکل از نمایندگان و کارشناسان بخش‌های مرتبط به جلوگیری از هرگونه بازار سازی منجر می‌شود.
قیمت فولاد با کاهش عرضه افزایش نخواهد یافت
در حالی برخی از اظهار نظرات از عدم الزام تبعیت قیمت فولاد از نوسانات ارزی حکایت می‌کند که بهرام سبحانی، مدیر‌عامل شرکت فولادمبارکه با تاکید بر اینکه موافق افزایش قیمتها از طریق کاهش عرضه یا تولید نیستیم اظهار داشت: فولاد مبارکه موافق افزایش قیمت به واسطه تغییر در میزان عرضه یا تولید نیست، اما به جهت آنکه پایه برخی محصولات مورد نیاز تولید فولاد همچون مواد‌نسوز و فرو‌آلیاژها وارداتی است، از قیمت ارز و نوسانات بازار جهانی متاثر می شود.
وی در ادامه افزود: از سوی دیگر افزایش قیمت ارز با بالا رفتن هزینه‌ها همراه است، به گونه‌ای که شاهد گرانی برخی مواد اولیه مصرفی برای تولید هستیم؛ به طوریکه الکترود گرافیتی که برای فولاد در کوره‌های قوس‌الکتریکی استفاده می‌شودسال گذشته از ۲۵۰۰ دلار تا ۲۵ هزار دلار افزایش یافته است، یعنی تنها در یک بخش با رشد۱۰ برابری هزینه‌ها مواجه هستیم.ضمن انکه افزایش 20 درصدی دستمزدها نیز قطعا در بالا رفتن هزینه تمام شده محصول نیز تاثیر خواهد داشت.
مدیر‌عامل فولادمبارکه با عنوان اینکه نمی‌توان قیمت فولاد در سال جاری پیش‌بینی کرد، گفت: آنچه مسلم است شرایط بازار فولاد قابل پیش بینی نخواهاد بود اما فولاد مبارکه متعهد می شود نه تنها در بازار داخل به واسطه تغییر در روند عرضه و تولید زمینه افزایش قیمت را فراهم نکند بلکه با رصد بازار و افزایش تولید به کاهش و ثبات قیمت ها کمک کند.
سبحانی به وضعیت فولاد در سال گذشته اشاره کرد و افزود: در سال گذشته به واسطه خروج صنایع پایین دستی فولاد از رکود شاهد تحرک در بازار بودیم که این موضوع نه تنها زمینه افزایش تولید را فراهم آورد بلکه کاهش میزان صادرات را برای تامین نیاز بازار داخل نیز به همراه داشت.
سبحانی در خصوص قیمت فولاد در بازار داخلی گفت: برخلاف سال 95 که عرضه ارزان تر فولاد در بازارهای جهانی نسبت به بازار داخلی مورد انتقاد فعالان و صنایع پایین دستی بود در سال 96 قیمت ها با نوسان ۳ الی ۴درصدی همراه بود و قیمت نهایی فروش داخلی از قیمت FOB (تحویل بار کشتی در مبدأ) کشورهای تولیدکننده فولاد در بازار جهانی پایین‌تر بوده است.
وی تاکید کرد : با وجودیکه شورای رقابت برای تعیین قیمت فولاد داخلی تبعیت از نرخ‌های FOB دریای سیاه پیشنهاد داده بود، اما قیمت داخلی فولاد در هر تن تا ۳۰۰ هزار تومان از قیمت FOB دریای سیاه ارزان‌تر عرضه شد.
تاثیر نرخ ارز و بازار جهانی بر کالاهای استراتژیک
در حالیکه برخی از کارشناسان معتقدند قیمت فولاد به واسطه بهره گیری از مواد اولیه داخلی و انرژی ارزان نباید از نرخ ارز تبعیت کند. اما فولاد سازان با عنوان اینکه تولید فولاد کشور در برخی از مواد اولیه به واردات وابسته است تاثیر گرانی ارز را در تولید فولاد موثر دانسته و معتقدند در حالیکه شاهد افزایش قیمکت مواد اولیه زنجیره تولید همزمان با صعود دلار هستیم بنابراین تحمیل فرمول های قیمت‌گذاری که زیان بیش از 30درصدی را به فولاد سازان تحمیل می‌کند قابلیت اجرایی نخواهد داشت.
سید رضا شهرستانی عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد در گفتگو با پیام‌آوران معدن و فولاد در خصوص دلایل افزایش نرخ فولاد همزمان با گرانی‌های ارزی اظهار داشت: باید توجه داشت هرگونه تغییری در نرخ ارز و بازار جهانی بر روی کالاهای استراتژیک تاثیر گذار خواهد بود.
وی در پاسخ به اظهار نظرات مطرح شده مبنی بر عدم تبعیت فولاد از نرخ ارز به واسطه استفاده از مواد اولیه داخلی و همچنین انرژی ارزان گفت: در تولید فولاد همچنان در برخی از مواد اولیه همچون الکترود به واردات وابسته هستیم و این در حالیست که این مواد نه تنها در بازار جهانی با افزایش نرخ مواجه شده اند بلکه گرانی ارز بر تاثیر این افزایش نرخ دامن زده است . از سوی دیگر در تولید فولاد حمل و نقل از اهمیت ویژه ای برخوردار است که در این حوزه نیز شاهد افزایش قیمتها هستیم.
شهرستانی به خلاء ایجاد شده در بازار داخلی اشاره کرد و گفت: یکی از دلایل گرانی فولاد در بازار داخلی تمایل تولید کنندگان برای افزایش صادرات محصولات و کسب حاشیه سود بیشتر از صعود قیمت ارز است که بازار داخلی رابا خلاء عرضه مواجه کرده است.
وی همچنین به افزایش قیمت مواد اولیه داخلی همزمان با گرانی ارز اشاره کرد و افزود:علاوه بر قراضه وارداتی که در زنجیره تولید نیز شاهد افزایش قیمتها به تبعیت از نرخ ارز هستیم بنابراین وقتی مواد اولیه با افزایش نرخ همراه است نمی‌توان انتظار داشت محصول نهایی بدون تغییر بماند.
عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد با تاکید بر اینکه فولادسازان با بحران جدی مواجه‌اند گفت: آنچه مسلم است در سال اینده شاهد کاهش 10 درصدی مصرف فولاد خواهیم بود که این موضوع به همراه افزایش تولید 4 تا 5 تنی ناشی از اضافه شدن واحدهای جدید تولیدی به افزایش بحران در صنعت فولاد دامن خواهد زد بنابراین باید بیشترین تمرکز فولاد سازان بر روی صادرات قرار گیرد. ضمن انکه تصمیمات تعرفه‌ای رییس جمهور امریکا و نگرانی کشورهای خارجی از اغاز تحریم‌ها در بازار صادراتی نیز شاهد چالش خواهیم بود.
شهرستانی در پاسخ به دلایل عدم تبعیت از فرمول جدید قیمت گذاری محصولات فولادی که از سوی معاون اقتصادی وزارت صنعت، معدن و تجارت به بورس کالا ارائه شده گفت: بر اساس این فرمول که بر مبنای نرخ ارز مبادله‌ای و 95 درص از قیمت فوب خلیج فارس تعیین شده، شمش فولاد باید با حدود قیمت 1730 تومان عرضه شود که زیان بیش از 30 درصدی را به فولادسازان تحمیل می‌کند بنابراین طبیعی است که تمایل برای تبعیت از این فرمول و اجرای آن وجود ندارد.
الزام تبعیت زنجیره تولید از نرخ ارز
در حالیکه با افزایش نرخ فولاد به تبعیت از گرانی‌های ارزی انگشت اتهام تمامی کارشناسان و فعالان بازار متوجه فولادسازان شده است و در این راستا ظاهرا دولت برای ساماندهی بازار به فرمول جدید قیمت گذاری روی آورده است اما به نظر می رسد تبعیت از نرخ ارز تنها مختص فولادسازان نبوده و این بار سنگ‌آهنی‌ها و تولیدکنندگان فولاد باهم هم اتفاق نظر داشته و تبعیت از نرخ ارز را تنها راه پیش روی زنجیره تولید فولاد برای دستیابی به اهداف چشم انداز افق 1404 می‌دانند.
سجاد غرقی عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران و که پیش از این در ترکیب هیات مدیره انجمن سنگ آهن ایران قرار داشت در گفتگو با پیام‌آوران معدن و فولاد در خصوص تاثیر گرانی ارز بر قیمت سنگ آهن اظهار داشت: آنچه مسلم است نظام قیمت گذاری در فولاد و زنجیره تولید باید بر مبنای شاخص جهانی و تقاضای داخلی صورت گیرد.
وی با عنوان اینکه نمی‌توان انتظار داشت تا در زمان کاهش قیمتها شاهد تبعیت از نرخ جهانی باشیم اما در هنگام افزایش قیمت تغییری نکند، گفت: هر گونه تغییری در نرخ ارز تاثیر مستقیم بر بازار داخلی سنگ آهن و زنجیره تولید خواهد داشت و هرنوع مداخله در این قیمت گذاری منطقی نیست .
وی در پاسخ به قیمت گذاری سنگ اهن از سوی دولت گفت: هم اکنون تعیین قیمت سنگ اهن در بورس کالا صورت می‌گیرد و فروش بر مبنای ارز صورت می‌گیرد . بنابراین خریدار باید هزینه محصول را به صورت ارزی پرداخت کند و در صورت عدم تمایل معادل ریالی آن را و بر مبنای نرخ روز به معدندار بپردازد.
غرقی در خصوص الزام رعایت فرمول جدید قیمت گذاری بر مبنای ارز مبادله‌ای گفت: اجرای فرمول جدید قیمت گذاری که بر مبنای نرخ اترز مبادله‌ای تعیین شده باعث کاهش قیمت و زیان فولادسازان می‌شود بنابراین باید در شرایط کنونی و برای همگامی با اقتصاد مقاومتی باید به سمت تولید صادرات محور حرکت کنیم.
بازار فولاد در هاله‌ای از ابهامات ارزی
همچنین امیر حسین نادری معاون اقتصادی و مالی فولاد مبارکه نیز با عنوان اینکه شرایط کنونی بازار ارز و حرکت دولت به سمت دلار تک نرخی، بازار فولاد را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است گفت: در تولید فولاد با مزیت زیادی همچون تقاضای بالا مواجه هستیم که نباید این مزیت به مشتریان خارجی واگذار شود زیرا بازار موتور محرکه صنعت و اشتغال کشور است و باید از این زنجیره محافظت کرد.
وی در خصوص به تاثیر نرخ دلار بر صادرات فولاد تصریح کرد: با صعود نرخ دلار مزیت صادراتی این محصول نیز با رشد مواجه خواهد شد که برای محصولات مختلف تفاوت وجود دارد.
معاون اقتصادی و مالی فولاد مبارکه در مورد واردات فولاد با توجه به شرایط ارزی کشور تاکید کرد: با تعیین نرخ ارز از سوی دولت، صنایع مختلف می‌توانند با نرخ تعیین شده واردات انجام دهند بنابراین باید واقع‌بین بود و مشکلات کشور را در داخل برطرف کرد زیرا صنعت یک کاتالیزور نیست، بلکه یک هدف است که می‌تواند به‌دنبال خود؛ اشتغال و استقلال اقتصادی به همراه داشته باشد.
نادری در‌باره وضعیت عرضه و تقاضای فولاد در بازار داخلی و خارجی گفت: آنچه مسلم است یکی از محرک‌ها و پیشران‌های اقتصادی کشور بخش مسکن است و هنوز در این حوزه حرکت موثری صورت نگرفته است، اما پیش‌بینی‌ها از یک روند تدریجی افزایشی میزان مصرف حکایت دارد که انتظار می‌رود در افق 1404 و دستیابی به تولید 55 میلیون تنی فولاد مصرف حدود ۳۳ میلیون تنی و ۱۵ تا ۲۰ میلیون تنی نیز صادرات را شاهد باشیم.
وی به روند کند افزایشی مصرف فولاد در جهان اشاره کرد و افزود: بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال ۲۰۱۸ مصرف فولاد جهان به حدود ۱۶۵۰ میلیون تن برسد که با توجه به محدودیت‌های ایجاد شده برای چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد جهان و همچنین افزایش میزان مصرف فولاد در این کشور رشد حداقل ۲ درصدی در هر سال پیش بینی می شود.
وی همچنین به سیاست هند در راستای افزایش 2 برابری تولید اشاره کرد و گفت: هند سیاست تولید فولاد خود را به شدت دنبال می‌کند و در تلاش است تا تولید حدود ۱۰۰ میلیون تنی خود را تا سال ۲۰۲۵ به حداقل دو برابر افزایش دهد که تهدید جدیدی برای سایر کشورها به خصوص در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به شمار می‌رود.بنابر شواهد موجود می‌توان نتیجه گرفت که قیمت‌های جهانی، روند کاهشی قابل توجهی نخواهد داشت و تا 3 سال اینده شاهد بهبود بازار فولاد خواهیم بود.
