آهن اسفنجی به عنوان یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در زنجیره تولید فولاد، نقش کلیدی در ارتقاء بهره‌وری و کاهش وابستگی به واردات قراضه دارد. در سال‌های اخیر، با توجه به سیاست‌های کلان توسعه صنعت فولاد در کشور و حرکت به سوی تکمیل زنجیره ارزش، شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر به عنوان یکی از بازیگران محوری منطقه گل‌گهر، اقدامات مؤثری در افزایش ظرفیت تولید آهن اسفنجی انجام داده است.

آهن اسفنجی به ‌عنوان یکی از مهم ‌ترین مواد اولیه در زنجیره تولید فولاد، نقش کلیدی در ارتقاء بهره ‌وری و کاهش وابستگی به واردات قراضه دارد. در سال‌ های اخیر، با توجه به سیاست‌ های کلان توسعه صنعت فولاد در کشور و حرکت به ‌سوی تکمیل زنجیره ارزش، شرکت توسعه آهن و فولاد گل ‌گهر به‌ عنوان یکی از بازیگران محوری منطقه گل ‌گهر، اقدامات مؤثری در افزایش ظرفیت تولید آهن اسفنجی انجام داده است.

گفتنی است ابتدا در یکم تیرماه سال جاری ابلاغیه‌ای در خصوص نحوه محاسبه قیمت پایه محصولات معدنی زنجیره فولاد (کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی) صادر شد که بر اساس آن سقف قیمت پایه کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی، برابر با آخرین نرخ ارزش گمرکی آن‌ها بر مبنای نرخ حواله ارز مرکز مبادله ارز و طلا تعیین شده بود. این فرمول به کاهش شدید قیمت این کالاها در بورس کالا منجر می‌شد. سپس در دهم تیرماه، وزارت صمت با صدور نامه‌ای خطاب به مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران، توقف اجرای این ابلاغیه را خواستار شد.

در حالی که ایران یکی از بزرگ‌ترین ذخایر سنگ آهن در منطقه را در اختیار دارد، اما سیاست‌های صادراتی فعلی در حوزه زنجیره فولاد، به تقویت خام‌فروشی و هدررفت سرمایه ملی منجر شده‌اند. صادرات گندله، کنسانتره و سنگ آهن با تعرفه‌های پایین و ارزش افزوده کافی، نه‌تنها به زیان صنعت داخلی تمام شده، بلکه بازار داخلی را نیز دچار نوسانات جدی کرده است.

در جلسه پرتنش هفته گذشته وزارت صنعت، معدن و تجارت، ابلاغیه‌ای با هدف کاهش حدود ۲۰ درصدی نرخ کنسانتره و گندله سنگ‌ آهن بر سر زبان‌ها افتاد؛ مصوبه‌ای که با وجود مخالفت صریح وزارت صمت، از سوی بورس کالا دست‌کم گرفته نشد و بر اجرای آن بدون هیچ تغییری تأکید شد. محمد قربانی، معاون معادن وزارت صمت، با اشاره به شرایط پرچالش فعلی، اعلام کرد: در صورت کاهش غیرواقعی قیمت‌ها، بسیاری از معادن کوچک و متوسط کشور با خطر تعطیلی مواجه خواهند شد و تولید غیراقتصادی خواهد شد. وظیفه وزارتخانه، حمایت همه‌جانبه از ادامه فعالیت معادن و ایجاد ثبات در بازار است.

استرالیا و برزیل شاهد افزایش صادرات خود بودند، در حالی که صادرات آفریقای جنوبی ثابت ماند. در مقابل، صادرات هند کاهش یافت، زیرا فروشندگان به دلیل قیمت‌های پایین جهانی تمایلی به معامله نداشتند.

فرید دهقانی، مدیرعامل شرکت صنعتی و معدنی چادرملو امروز در مجمع عمومی عادی سالیانه این شرکت با ارائه گزارشی از عملکرد سال ۱۴۰۳، بر تداوم مسیر رشد فروش و سودآوری، سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌ها و تسریع بهره‌برداری از پروژه‌های جدید تأکید کرد.

فرید دهقانی، مدیرعامل شرکت چادرملو، در ابتدای گزارش خود به سهامداران، ضمن تشکر از اعضای مجمع و ارکان نظارتی، تصویر کلی از وضعیت صنعت فولاد و جایگاه چادرملو در زنجیره ارزش فولاد کشور ترسیم کرد.

رئیس نگهداری و تعمیرات احیا مستقیم شرکت فولاد هرمزگان گفت: کارکنان واحد احیا مستقیم فولاد هرمزگان موفق شدند با نگهداری و بهره‌برداری دقیق و اصولی از تجهیزات احیا مستقیم، عمرِ کاری این تجهیزات را افزایش دهند.

در چهار سال گذشته، صنعت فولاد کشور بیش از ۱۴ میلیارد دلار زیان مستقیم دیده است. فقط در سال ۱۴۰۳، طبق برآورد‌های انجام‌شده، حدود ۵.۵ میلیارد دلار خسارت به دلیل کاهش تولید، توقف صادرات، آسیب تجهیزات، و عدم تحقق تعهدات تجاری به اقتصاد این بخش وارد شده است. در این سال، تولید فولاد خام و نیم‌ساخته‌ها نسبت به سال قبل کاهش چشم‌گیری داشته؛ برای مثال، تولید شمش فولادی بیش از ۲ میلیون تن کمتر از سال ۱۴۰۲ گزارش شده که با قیمت‌های جهانی معادل یک میلیارد دلار زیان مستقیم ارزی برای کشور است.

روندهای جهانی در زنجیره‌های ارزش به سمت استفاده و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، تحولات دیجیتال و اتوماسیون فرایندها هدایت می‌شوند، به طوری که روش‌ها و فرایندهای سنتی در حال منسوخ شدن هستند. فرایندها و تکنولوژی‌ها در زنجیره فولاد نیز متاثر از تغییرات اقلیمی، الزامات زیست‌محیطی، کاهش عیار ذخایر معدنی، افزایش هزینه‌های انرژی و تولید در حال تغییر و تحول هستند و تنها بنگاه‌هایی می‌توانند در عرصه رقابت، پیشتاز و پیشرو باشند که دیدگاهی ساختارشکن و تحول‌محور داشته باشند.

معاملات تالار صنعتی بورس کالا نشان می‌دهد نسبت معامله به عرضه شمش در روز ۱۶ تیر به ۴۸ درصد رسیده و قیمت میانگین موزون آن با افت ۳ درصدی همراه بوده است. ضمن اینکه معاملات آهن اسفنجی نیز کاهش یافته و قیمت آن ۵.۵ درصد افت کرده است. این در حالی است که اگر روند صادرات نفت و گاز افزایشی و ارز حاصل از آن بزودی به چرخه اقتصادی بازگردد، بازار فولاد می‌تواند با ورود سرمایه تازه و اطمینان‌بخشی دولت در مدیریت نرخ ارز، نیمه دوم سال را با رشد و رونق قابل توجهی سپری کند.