به گزارش تجارت، معدن و فولاد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357، بسیاری از صنایع ایران، از جمله صنعت آلومینیوم، با تحولات اساسی روبرو شدند. دولت‌های مختلف پس از انقلاب، با تاکید بر استقلال صنعتی و کاهش وابستگی به واردات، گام‌های بلندی در توسعه زیرساخت‌های صنعتی کشور برداشتند. صنعت آلومینیوم ایران به‌ویژه در چهار دهه اخیر از این تغییرات تأثیرات زیادی گرفت و توانست با بهره‌گیری از منابع داخلی و دانش بومی، به یکی از صنایع کلیدی در بخش فلزات تبدیل شود.
توسعه زیرساخت‌ها و افزایش ظرفیت تولید
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه صنعت، ایجاد زیرساخت‌های تولید آلومینیوم در کشور بود. در دوران پیش از انقلاب، ظرفیت تولید آلومینیوم ایران بسیار محدود بود و بسیاری از نیازهای داخلی از طریق واردات تأمین می‌شد. پس از انقلاب، با سرمایه‌گذاری دولت در بخش صنایع مادر و افتتاح پروژه‌های کلان، ظرفیت تولید آلومینیوم ایران به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافت.
احداث مجتمع‌های بزرگ مانند "ایرالکو" (شرکت آلومینیوم ایران) و همچنین راه‌اندازی واحدهای تولیدی در مناطق ویژه اقتصادی، نشان‌دهنده تمرکز ویژه بر توسعه صنعت آلومینیوم بود. تا سال‌های اخیر، این مجتمع‌ها توانسته‌اند بخش عمده‌ای از نیاز داخلی را تأمین کرده و در کنار آن، صادرات به بازارهای خارجی را نیز گسترش دهند.
استفاده از منابع بومی و توسعه فناوری
ایران با دارا بودن منابع عظیم بوکسیت و انرژی ارزان، توانست بخش بزرگی از مواد اولیه مورد نیاز برای تولید آلومینیوم را از داخل کشور تأمین کند. این موضوع باعث کاهش وابستگی به واردات مواد اولیه و در نتیجه افزایش خودکفایی در این صنعت شد. علاوه بر این، توسعه فناوری‌های نوین و همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی باعث شد که بخش تولید آلومینیوم ایران به تکنولوژی‌های روز دنیا دست پیدا کند.
چالش‌ها و تحریم‌ها
صنعت آلومینیوم ایران در دوران پس از انقلاب با چالش‌هایی نیز روبرو بوده است. تحریم‌های بین‌المللی، به‌ویژه در دهه‌های اخیر، یکی از مهم‌ترین موانع برای رشد و توسعه این صنعت بوده است. این تحریم‌ها محدودیت‌هایی در واردات تجهیزات پیشرفته و دسترسی به بازارهای جهانی ایجاد کرد. با این حال، صنعتگران و مدیران این حوزه با استفاده از ظرفیت‌های داخلی و تقویت توانمندی‌های بومی، تلاش کردند تا این موانع را پشت سر بگذارند و تولید را حفظ کنند.
صادرات و حضور در بازارهای جهانی
با وجود تحریم‌ها، صنعت آلومینیوم ایران توانسته است بخشی از تولیدات خود را به بازارهای بین‌المللی صادر کند. با تمرکز بر کشورهای همسایه و آسیایی، صادرات آلومینیوم ایران به‌ویژه در دهه گذشته افزایش یافته است. همکاری‌های منطقه‌ای و ایجاد شبکه‌های صادراتی، به ایران کمک کرده تا علی‌رغم مشکلات اقتصادی و تحریم‌ها، به یکی از بازیگران مهم در بازار آلومینیوم خاورمیانه تبدیل شود.
آینده صنعت آلومینیوم ایران
با توجه به پتانسیل‌های بزرگ ایران در زمینه مواد اولیه، انرژی و نیروی کار متخصص، صنعت آلومینیوم ایران آینده‌ای روشن پیش‌رو دارد. در سال‌های اخیر برنامه‌های توسعه‌ای متعددی برای افزایش ظرفیت تولید و بهبود بهره‌وری در این صنعت در حال اجرا است. احداث واحدهای جدید تولید آلومینیوم و توسعه فناوری‌های پاک برای کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی از دیگر برنامه‌هایی است که برای آینده این صنعت مطرح شده است.
صنعت آلومینیوم ایران پس از انقلاب اسلامی با تحولات گسترده‌ای همراه بوده است. از توسعه زیرساخت‌ها و افزایش ظرفیت تولید تا تلاش برای حضور در بازارهای جهانی، این صنعت توانسته است جایگاه خود را به‌عنوان یکی از ارکان اقتصادی کشور تثبیت کند. اگرچه چالش‌هایی مانند تحریم‌ها وجود داشته، اما با تمرکز بر خودکفایی و استفاده از منابع داخلی، این صنعت توانسته است راه خود را به سوی توسعه پایدار ادامه دهد.
