به گزارش تجارت، معدن و فولاد: رئیس پژوهشکده علوم زمین کشور از آغاز پروژه‌ای کم‌سابقه در نائین خبر داد: طرحی با مشارکت دانشگاه‌ها، بهره‌گیری از هوش مصنوعی و آموزش ۲۰۰ نفر برای آینده اکتشافات معدنی.
«راضیه لک» امروز چهارشنبه یکم مرداد در آیین افتتاحیه طرح تحول زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی در پهنه نایین که با حضور مسوولان کشوری و استانی برگزار شد، اظهار کرد: به نظر می‌رسد عزم بزرگی برای اجرای کاری بزرگ در جریان است؛ عزمی که ناشی از اراده ریاست محترم سازمان زمین‌شناسی و معاون وزیر، برای تأمین منابع مالی مناسب برای تولید اطلاعات پایه زمین‌شناسی و انجام اکتشافات معدنی است.
وی افزود: در ابتدای این مسیر، گام مهمی برداشته شد و برای نخستین بار، موافقت‌نامه‌ای میان سازمان زمین‌شناسی و پژوهشکده علوم زمین منعقد شد. بر اساس این موافقت‌نامه، مبلغ ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار ابلاغ شد تا ظرفیت‌هایی که پیش‌تر مغفول مانده بودند، فعال شوند؛ ظرفیت‌هایی که با وجود پتانسیل‌های بالا، به درستی مورد استفاده قرار نمی‌گرفتند.
رئیس پژوهشکده علوم زمین کشور ادامه داد: در کشور ما ظرفیت‌هایی در بخش دولتی و خصوصی وجود دارد، اما یکی از ظرفیت‌های کلیدی، ظرفیت دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی است. پژوهشکده علوم زمین به عنوان پلی میان صنعت و دانشگاه، این ظرفیت‌ها را شناسایی کرده و موظف شد از توان علمی دانشگاه‌ها در راستای فعال‌سازی بخش معدن بهره گیرد.
لک گفت: در این چارچوب، بلوک نائین در استان اصفهان به عنوان یک بلوک پرپتانسیل انتخاب شد؛ بلوکی که امکان ایجاد معادن جدید در آن وجود دارد. نقشه‌های مربوط به این بلوک شامل سلول‌هایی هستند که اجرای پروژه در آنها آغاز شده است. این پروژه عظیم، ۱۲٬۵۰۰ کیلومتر مربع را تحت پوشش قرار می‌دهد.
وی اضافه کرد: سازمان زمین‌شناسی تاکنون دو بار کل کشور را اسکن کرده است؛ یک بار در مقیاس ۱:۲۵۰٬۰۰۰ و بار دیگر در مقیاس ۱:۱۰۰٬۰۰۰، اما این بار، کار در مقیاس ۱:۵۰٬۰۰۰ انجام می‌شود که برای شناسایی دقیق مناطق پرپتانسیل معدنی اهمیت ویژه‌ای دارد. البته ممکن است در پایان کار فقط حدود ۲٬۰۰۰ کیلومتر مربع به عنوان مناطق دارای قابلیت معدن‌کاری شناسایی شوند.
رئیس پژوهشکده علوم زمین کشور ادامه داد: در این پروژه، از ظرفیت علمی پنج دانشگاه برجسته کشور بهره گرفته شده است. پنج برگه از نقشه‌ها توسط دانشگاه تهران انجام خواهد شد، پنج برگه دیگر در حوزه زمین‌شناسی و ژئوشیمی به دانشگاه شیراز واگذار شده، برگ‌های سبز رنگ مربوط به پژوهشکده علوم زمین است که اعضای هیات علمی آن عمدتاً از همکاران سازمان زمین‌شناسی هستند، همچنین دو برگه توسط دانشگاه شهید بهشتی و دو برگه دیگر توسط دانشگاه زنجان انجام خواهد شد. افزون بر تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی، نقشه‌های ژئوشیمیایی نیز در دستور کار قرار گرفته است. همان گونه که اشاره شد، ناظران متخصصی نیز بر این برگه‌ها نظارت دارند. امروز نیز دو ناظر پروژه در جلسه حضور دارند. افزون بر آن، دو نفر از همکاران استان اصفهان، نیز مسوولیت نظارت بر پنج برگه را برعهده دارند.
لک اظهار کرد: هدف از این ساختار نظارتی، ایجاد بستر مناسب برای کادرسازی در استان اصفهان است. ما می‌خواهیم پس از پایان پروژه، استان توان ادامه عملیات اکتشاف را به صورت مستقل داشته باشد.
وی افزود: در بخش مالی نیز قرارداد‌های قابل‌توجهی با دانشگاه‌ها و پژوهشکده منعقد شده است: با دانشگاه تهران قراردادی به ارزش حدود ۶۰ میلیارد تومان، با دانشگاه شیراز ۵۰ میلیارد تومان، با دانشگاه شهید بهشتی ۱۰ میلیارد تومان، و با پژوهشکده علوم زمین نیز حدود ۴۰ میلیارد تومان قرارداد منعقد شده است.
رئیس پژوهشکده زمین‌شناسی کشور گفت: برای نخستین بار، سازمان زمین‌شناسی در این مطالعات دو ابزار نوآورانه را به کار گرفته است؛ نخست، استفاده از هوش مصنوعی که بر مبنای آن قراردادی میان مجریان و پژوهشکده علوم زمین منعقد شد تا تمامی نقشه‌ها با پایه‌ی هوش مصنوعی تهیه شوند. این اقدام سبب تسریع در روند مطالعات و ارتقای کیفیت نتایج خواهد شد. دوم، به کارگیری فناوری نوین در برداشت داده‌های صحرایی است. به همت پایگاه داده‌های زمینی سازمان زمین‌شناسی و دفتر برنامه‌ریزی و بودجه، نرم‌افزار «زمین‌برداشت» طراحی شده است. این نرم‌افزار که نسخه موبایلی نیز دارد، امکان ثبت تمام داده‌های صحرایی را در لایه‌های مختلف پایگاه داده فراهم می‌کند و قابلیت اشتراک‌گذاری و استفاده عمومی دارد.
لک خاطرنشان کرد: در طراحی شبکه نمونه‌برداری ژئوشیمی نیز اقدامات اولیه انجام شده است. هدف این شبکه، تولید داده‌های دقیق برای شناسایی عناصر و معادن موجود در منطقه است. نقشه‌های اولیه به کمک اطلاعات سنجش از دور و الگوریتم‌های هوش مصنوعی تهیه شده و مبنای کار صحرایی قرار خواهند گرفت.
وی ادامه داد: یکی از ارکان مهم این پروژه‌ها، آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی است. هدف ما این است که در کشور هسته‌هایی از بخش خصوصی ایجاد شوند که توان انجام مطالعات زمین‌شناسی و اکتشافی را به طور مستقل داشته باشند. در حال حاضر، سازمان زمین‌شناسی به صورت فعال آموزش‌های روش تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی و ژئوشیمی را برگزار می‌کند و مراحل عملی نیز در ادامه اجرا خواهد شد.
رئیس پژوهشکده زمین‌شناسی کشور بیان کرد: بر اساس تعهدات، هر مجری پروژه موظف است دو نفر را از ابتدا تا پایان پروژه آموزش دهد. پیش‌بینی می‌شود در مجموع ۲۰۰ نفر آموزش کامل ببینند که از میان آنها می‌توان دست کم ۱۰ شرکت توانمند خصوصی را در بخش اکتشاف پایه‌گذاری کرد. در کنار این پروژه‌ها، اقدامات دیگری نیز در حوزه‌های معدنی در استان اصفهان انجام شده است. از جمله مطالعات محیط‌زیستی، بررسی موضوعات مرتبط با آب، فرونشست زمین و گردوغبار، همچنین مطالعات معدنی برای شناسایی پتانسیل‌های آهن در قالب سه قرارداد بزرگ با شرکت فولاد، با محوریت سازمان زمین‌شناسی و پژوهشکده علوم زمین، انجام شده است. نتایج این مطالعات، شناسایی مناطق پرپتانسیل برای استخراج آهن بود که به شرکت‌های فولادی جهت ادامه فعالیت‌ها معرفی شدند.
منبع: ایسنا
