آخرین گزارش انجمن جهانی فولاد که به بررسی تولید فولاد خام در سطح جهانی در ماه فوریه ۲۰۲۵ می‌پردازد و تغییرات آن را نسبت به همین ماه در سال ۲۰۲۴ مورد بررسی قرار می‌دهد، حکایت از آن دارد که تولید فولاد خام در جهان با کاهش مداوم تولید در دومین ماه میلادی ۲۰۲۵ به ۱۴۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تن رسید که نسبت به فوریه ۲۰۲۴، ۳.۴ درصد کاهش داشته است.

با دکتر کیوان جعفری طهرانی در مورد تأثیرات سیاست‌های بین المللی بر اقتصاد ایران مصاحبه‌ای داشتیم که متن مصاحبه را می‌خوانیم.

تولیدکنندگان فولاد با این حجم از تولید به‌طور یقین تنها بر بازار داخلی تکیه نزده و بر بازارهای بین‌المللی نیز تمرکز داشته و در این بازارها مشتریان خود را دارند. یکی از این بازارهای هدف کشورهای آسیای میانه است که با توجه به عدم‌دسترسی این کشورها به آب‌های آزاد همواره بازاری مناسب برای محصولات ایرانی بوده‌اند.

تولید کنندگان فولاد با این حجم از تولید به طور یقین تنها بر بازار داخلی تکیه نزده و بر بازارهای بین‌المللی نیز تمرکز داشته و در این بازارها مشتریان خود را دارند. یکی از این بازارهای هدف کشورهای آسیای میانه است که با توجه به عدم دسترسی این کشورها به آب‌های آزاد همواره بازاری مناسب برای محصولات ایرانی بوده‌اند. طهمورث جوانبخت، مدیرعامل شرکت فولاد خراسان نظر به معضلات استفاده از کارت‌های بازرگانی شخصی (اجاره‌ای) جهت صادرات فولاد به کشورهای آسیای میانه به ویژه تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان و امکان تعمیم این مهم به سایر بازارهای منطقه، مطلب پیش رو را ارائه کرده است که باهم می‌خوانیم.

صادرات فولاد یکی از مهم‌ترین منابع ارزآوری کشور محسوب می‌شود که نقشی تعیین‌کننده در تجارت خارجی دارد. صادرات محصولات فولادی از شمش و اسلب گرفته تا مقاطع طویل و مواد اولیه مانند گندله و کنسانتره، تأثیر مستقیمی بر تراز تجاری و وضعیت تولید داخلی دارد.

صنعت فولاد تنها ۷ درصد برق کشور را مصرف می‌کند، اما در اعمال محدودیت‌ها بیشترین سهم را به این حوزه شامل شده است. سهمی که هر ساله بیشتر و بیشتر می‌شود و به نقطه‌ای رسیده که فولادسازان قید درآمد و سودآوری را زدند و حرف از تاب‌آوری می‌زنند. زنجیره ارزش فولاد (از سنگ آهن تا نورد) با افت تولید محسوس مواجه شده است و سراغ هر کدام از فولادسازان که می‌روید، دست‌کم سی درصد تولید برنامه‌ریزی شده را به واسطه‌ی محدودیت‌های انرژی از دست داده است.

یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در داخل ایران، کمبود برق و گاز است که به شدت بر تولید صنایع فولادی تأثیر گذاشته است. کاهش بیش از ۴۰ درصدی حجم تولید و نیمه تعطیل شدن بسیاری از واحدها، به معنای افزایش هزینه‌های تولید است. این مشکل به همراه افزایش هزینه تأمین مالی و عقب افتادن اقساط واحدها، بار زیادی بر دوش تولیدکنندگان می‌گذارد.

براساس این گزارش چادرملو در ۸ ماهه امسال ۱۷۹ هزار و ۴۰۹ تن شمش فولاد صادر کرد درحالی که در مدت مشابه پارسال این رقم معادن ۵۷ هزار و ۸۰۱ تن بود.

در زمینه قانون بازگشت ارز صادراتی، در تابستان با اصلاح این قانون، رغبت بیشتری برای صادرات در صادرکنندگان فولاد به وجود آمد. حال این پرسش مطرح است که آیا می‌توان شاهد روند صعودی برای صادرات در نیمه دوم سال‌ جاری بود؟ البته زمزمه‌های قطعی گاز در زمستان، زنگ کاهش تولید و صادرات را برای فولادسازان به صدا درآورده است.

انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران آمار صادرات 7 ماهه سال 1403 زنجیره فولاد کشور را منتشر کرد که بر این اساس ارزش صادرات زنجیره فولاد کشور، 14 درصد معادل تقریبی 612 میلیون دلار کاهش داشته است.

فولاد مبارکه در راستای استراتژی توسعه ای خود دستیابی به فولاد سبز را پیگیری می کند. بخشی از این نگاه در راستای توسعه صادرات است که فولاد مبارکه نقش بسیار مهمی در صادرات فولاد ایفا می کند. همچنین فولاد مبارکه در تلاش است تا میزان بهره وری در مجموعه خود را افزایش دهد به همین دلیل برخی توسعه ها و همچنین ارتقای تکنولوژی و دانش فنی از مهمترین عوامل اثر گذاری است که در دستور کار این مجموعه قرار گرفته است.

امین ابراهیمی مدیرعامل شرکت فولاد خوزستان در این همایش اظهار داشت: فولاد خوزستان در یک دهه گذشته بالغ بر ۱۶ میلیون تن صادرات معادل ۷/۵ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور داشته است. صنعت فولاد ایران به واسطه منابع اولیه عظیم، نیروی انسانی متخصص و دسترسی به آب‌های آزاد رتبه ۷ از نظر میزان ظرفیت و رتبه ۱۰ در تولید را دارد.