به گزارش تجارت، معدن و فولاد: امروزه توسعه صنعت فولاد تنها محدود به تعریف و اجرای پروژه‌های افزایش ظرفیت تولید نیست، بلکه اتخاذ یک استراتژی هوشمندانه برای سرمایهگذاری در تقویت توانمندی‌های دانشی و فناورانه به یکی از ملزومات اساسی پیشرفت و ترقی تبدیل شده است. توجه به این مسئله، موجب توسعه دانش فنی و توانمندی متخصصان داخلی و افزایش تاب‌آوری این صنعت می‌شود و نیاز آن را به واردات از کشورهای خارجی به حداقل می‌رساند. از این رو، پروژه واحد فولادسازی مجتمع فولاد زاگرس اندیمشک که با در نظر داشتن مزیت‌های رقابتی و جانمایی مناسب آغاز شده، اتکا به توانمندی‌های داخلی را در اولویت قرار داده است.
از آنجایی که این شرکت با هدف تولید محصولات با ارزش افزوده بالا در مسیر توسعه گام برداشته، در چشم‌اندازهای خود بومی‌سازی و گسترش همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان را نیز ترسیم کرده است که این اقدام را می‌توان گام بلند شرکت مجتمع فولاد زاگرس اندیمشک در راستای سرمایهگذاری خطرپذیر به شمار آورد.
در سال‌های اخیر صنعت فولاد به عنوان یکی از ارکان راهبردی رشد اقتصادی کشور، نقش تعیین‌کننده‌ای را در توسعه متوازن صنعتی و زیرساختی ایفا کرده و بخش قابل توجهی از درآمدهای صادرات غیرنفتی کشور به این صنعت استراتژیک اختصاص یافته است. با توجه به این اهمیت و جایگاه تعیین‌کننده، سرمایهگذاری برای توسعه ظرفیت‌ها و تکمیل زنجیره‌های ارزش در اقصی نقاط کشور در اولویت اجرای برنامه‌های کلان کشوری قرار گرفته است. مجتمع فولاد زاگرس اندیمشک یکی از طرح‌های مهم صنعتی در زنجیره فولاد کشور به شمار می‌آید که اجرای آن با سرمایهگذاری و مشارکت چهار شرکت بزرگ شامل شرکت کاوند نهان زمین، فولاد مبارکه اصفهان، فولاد خوزستان و معدنی و صنعتی گل‌گهر آغاز شده است و با اتمام پروژه در دست اقدام این شرکت، ظرفیت ۸۰۰ هزار تن شمش بیلت به ظرفیت‌های تولید زنجیره فولاد کشور اضافه می‌شود. با توجه به تامین مالی در زمان مناسب و جذب سرمایه برای خرید تجهیزات و ماشین‌آلات، پروژه مذکور تا ابتدای سال ۱۴۰۴ پیشرفت قابل توجه ۷۰ درصدی داشته است. پروژه فولادسازی در دست احداث شرکت مجتمع فولاد زاگرس اندیمشک گام ارزشمندی در راستای افزایش ظرفیت‌های تولید فولاد محسوب می‌شود و با توجه به مزیت‌های رقابتی این شرکت تکمیل و توسعه زنجیره ارزش و ورود به حلقه‌های بالادستی و پایین‌دستی نیز در چشم‌اندازهای این شرکت تعریف شده است. نکته جالب توجه رویکردها و سرمایه‌گذاری‌های شرکت مجتمع فولاد زاگرس اندیمشک در خصوص اتکا به توان داخلی است که می‌تواند به عنوان الگویی برای توسعه فراگیر و پایدار در زنجیره فولاد کشور برشمرده شود. این نوع سرمایهگذاری که در قالب پروژه‌های «Venture Capital» در صنعت فولاد انجام می‌شود، استراتژی سازنده‌ای برای رسیدن به اهداف مالی، پیشرفت تکنولوژیکی و افزایش همگرایی برای خلق ارزش به شمار می‌آید. سرمایهگذاری خطرپذیر نیازمند نگاهی عمیق و متفاوت است و مزیت‌های فراوانی برای شرکت‌ها به همراه دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به ایجاد همکاری استراتژیک میان نهادها و سازمان‌های مختلف، ارتقای سطح توانمندی‌ها و تخصص و گسترش همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها اشاره کرد.تمهیدات اثربخش در فولاد زاگرس
احداث واحد فولادسازی شرکت مجتمع فولاد زاگرس اندیمشک با هدف توسعه ظرفیت‌های تولید در مناطق جنوب غربی کشور در دستور کار قرار گرفت و در حال حاضر یکی از پروژه‌های مهم و اثرگذار در برنامه‌های توسعه صنعت فولاد کشور به شمار می‌آید. جانمایی صحیح در مناطق دارای موقعیت جغرافیایی استراتژیک یکی از موضوعات مهم برای سرمایهگذاری هدفمند در زنجیره فولاد است. بنابراین بهره‌برداری از پروژه مذکور را می‌توان اقدامی مثبت و سازنده در راستای توسعه زنجیره به شمار آورد. در حال حاضر شرکت مجتمع فولاد زاگرس اندیمشک مزیت‌های رقابتی ارزشمندی به لحاظ دسترسی به خطوط ریلی و جاده‌ای کشور برای تامین مواد اولیه، منابع آبی پایدار، نزدیکی به معادن سنگ‌آهن و دسترسی به آب‌های آزاد برخوردار است. از طرفی قرارگیری این شرکت در نزدیکی مرز عراق، امکان توسعه صادرات و نقش‌آفرینی در بازار این کشور را نیز فراهم می‌کند و منجر به رشد درآمدهای عملیاتی این شرکت می‌شود. در واقع مزیت‌های یادشده رقابت‌پذیری این شرکت را برای نقش‌آفرینی در بازار داخلی و بین‌المللی به طور قابل توجهی افزایش داده و آن را به پروژه‌ای استراتژیک در توسعه صنعت فولاد کشور تبدیل کرده است، به طوری که سرمایهگذاری در این پروژه، انتخابی هوشمندانه برای رشد سودآوری و درآمدزایی به شمار می‌آید. با این حال، امروزه ارتقای سطح رقابت‌پذیری در عرصه بین‌المللی معطوف به مزیت‌های جغرافیایی نیست و با سرمایهگذاری هدفمند در حوزه‌های جدید و عملی کردن ایده‌های نوآورانه و خلاقانه می‌توان مزیت‌های رقابتی جدیدی را ایجاد کرد.
توسعه صنعت فولاد کشور به سبب تحریم‌های اقتصادی در سال‌های اخیر با چالش‌ها و تنگناهای بسیاری مواجه بوده است و خریداری و تامین اغلب تجهیزات و ماشین‌آلات خط تولید با دشواری انجام می‌شود. حتی در برخی پروژه‌های توسعه زنجیره فولاد، خریداری برخی تجهیزات از منابع خارجی از عوامل اصلی تاخیر در اجرای پروژه‌ها است. با توجه به تمهیدات و برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده در شرکت مجتمع فولاد زاگرس اندیمشک، بخشی از تجهیزات و ماشین‌آلات خطوط تولید که باید از منابع خارجی تامین می‌شدند، از مرحله تست، دمونتاژ، بسته‌بندی و بارگیری عبور کرده‌اند و با انتقال به محل اجرای پروژه در مرحله نصب قرار دارند. در واقع نظم در برنامه‌ریزی و تدارکات، عامل مهمی برای سرعت بخشیدن به فرایند اجرای پروژه به شمار می‌آیند. تجهیزات و ماشین‌آلات خریداری‌شده آن دسته از ملزوماتی هستند که تنها در دو یا سه کشور، دانش فنی تولید آن‌ها در اختیار دارند. در حالی که بسیاری از تجهیزات و ملزومات خطوط تولید به دست متخصصان و مهندسان توانمند داخلی طراحی و ساخته شده‌اند که این امر تمهیدات و چاره‌اندیشی‌های شرکت مجتمع فولاد زاگرس اندیمشک را در خصوص تسریع در اجرای پروژه به نمایش می‌گذارد. از منظری دیگر این اقدام را می‌توان به نوعی سرمایهگذاری خطرپذیر به شمار آورد، چرا که بسیاری از تجهیزات ساخت داخل در شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز علمی و پژوهشی و از طریق مهندسی معکوس بومی‌سازی می‌شوند. در واقع اتکا به توان داخلی در کنار بهره‌‌گیری از جدیدترین فناوری‌‌ها، رویکرد اصلی شرکت مجتمع فولاد زاگرس اندیمشک برای سرمایهگذاری خطرپذیر و توسعه‌ای فراگیر است. باید در نظر داشت که این رویکرد به سبب توسعه کسب‌وکار و تشکیل زیست‌بوم‌های نوآوری که منجر به تحولی فراگیر در زنجیره فولاد می‌شوند، اهمیت بسیاری دارد.نتایج یک دیدگاه عمیق
سرمایهگذاری خطرپذیر یکی از ملزومات اساسی پیشرفت و تعالی صنعت فولاد به شمار می‌آید و تمرکز بر این موضوع می‌تواند تاب‌آوری صنعت را نیز به طور قابل توجهی افزایش دهد. در واقع این نوع سرمایهگذاری در حوزه‌هایی از جمله بهبود و بهینه‌سازی فرایندهای تولید، ارتقای بهره‌وری، توسعه محصول و بومی‌سازی می‌تواند علاوه بر برطرف کردن چالش‌های صنعت، سطح رقابت‌پذیری بنگاه‌های اقتصادی را افزایش دهد. در شرایطی که فرایندهای تولید، سنجش کیفیت، فروش و … با استفاده از نرم‌افزارها به صورت آنلاین و هوشمند کنترل می‌شود و مطالعات گسترده‌ای در راستای برای تولید محصولات کیفی و ویژه و برطرف کردن الزامات و انتظارات مشتریان در حال انجام است، سرمایهگذاری خطرپذیر، استراتژی راهبردی و مهمی برای همگام شدن با تحولات جهانی به شمار می‌آید.
باید در نظر داشت که در چشم‌اندازهای توسعه شرکت مجتمع فولاد زاگرس اندیمشک، تکمیل زنجیره‌های ارزش ترسیم شده و احداث واحد احیای مستقیم با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون تن آهن‌اسفنجی نیز در دست اقدام قرار دارد. برای راه‌اندازی این پروژه مذاکرات و اقدامات لازم برای تامین سرمایه و منابع مالی از محل سرمایهگذاری بخش خصوصی در دست انجام است. به این ترتیب می‌توان وابستگی راه‌اندازی این واحد را به جذب سرمایه خارجی به حداقل رساند و فرایند اجرای آن را سرعت بخشید. نکته حائز اهمیت در چشم‌اندازهای این شرکت ورود به حلقه‌های نهایی زنجیره ارزش و احداث واحد نورد به منظور توسعه سبد محصول و تولید میلگردهای آلیاژی است. در حال حاضر محصولات آلیاژی یکی از محصولات نهایی و با ارزش افزوده بالا در زنجیره فولاد به شمار می‌آیند که تقاضای آن در بازارهای داخلی و بین‌المللی در حال افزایش است. با توجه به این مسئله، سرمایهگذاری برای دستیابی به دانش فنی تولید انواع میلگردهای آلیاژی را می‌توان به نوعی سرمایهگذاری خطرپذیر به شمار آورد. البته تولید این نوع محصول در شرکت مجتمع فولاد زاگرس اندیمشک به معنای ورود این شرکت به بازارهای جدید و توسعه صادرات است.
مشارکت با شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز علمی و پژوهشی که امکان انجام مطالعات گسترده در حوزه توسعه سبد محصول و دستیابی به دانش فنی تولید محصولات نوآورانه را فراهم می‌آورند، اقدام جسورانه‌ای در راستای توسعه صنعت فولاد کشور به شمار می‌آید. در حالت کلی، سرمایهگذاری خطرپذیر به عنوان نوع خاصی از سرمایهگذاری با ریسک بالا اما و اگرهای بسیاری دارد. با این حال، به ثمر رسیدن پروژه‌های خطرپذیر و جسورانه می‌تواند منجر به بهبود کارایی، افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌های تولید، ارتقای کیفیت محصولات و حتی توسعه مدل کسب‌وکار شود. به عنوان مثال، سرمایهگذاری خطرپذیر را می‌توان در حوزه توسعه محصولات با ارزش افزوده بالا، کارخانه‌های هوشمند و مطابق با تحولات انقلاب صنعتی چهارم از جمله کنترل هوشمند و ابزارهای دیجیتال، تجزیه و تحلیل فروش و بازاریابی و بهره‌وری انرژی و تغییر در فرایندهای تولید به انجام رساند. از آنجایی که بهره‌وری پایین و استفاده از ماشین‌آلات و تجهیزات با بازدهی پایین از چالش‌های اساسی در صنعت فولاد کشور محسوب می‌شود، تمرکز بر بومی‌سازی و مهندسی معکوس بسیاری از تجهیزات و قطعات استراتژیک و به‌روزرسانی آن‌ها را می‌توان جنبه موثری از سرمایهگذاری خطرپذیر به شمار آورد. در واقع با این اقدام می‌توان ارتباط میان بخش‌های مختلف دانشگاهی و صنعتی را تقویت کرد و از دانش فنی شکل‌گرفته در داخل کشور در جهت توسعه‌ای فراگیر در صنعت فولاد کشور بهره‌مند شد. از طرفی با دنبال این استراتژی می‌توان حرکت صنعت فولاد را برای همگام شدن با تحولات جهانی و ورود نسل جدید فناوری‌های نسل چهارم صنعت سرعت بخشید.
در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت که توسعه صنعت فولاد کشور از دهه‌های قبل آغاز شده بود، امروز در مسیری قرار دارد که نیازمند سرمایهگذاری خطرپذیر و جسورانه برای رسیدن به رقابت‌پذیری در مقیاس جهانی است. همانطور که اشاره شد در اجرای پروژه شرکت مجتمع فولاد زاگرس به نقاط قوت و برخورداری از مزیت‌های رقابتی توجه ویژه‌ای شده که این امر دیدگاه بلندمدت این شرکت را به توسعه نشان می‌دهد. به جرات می‌توان گفت این شرکت با سرمایهگذاری خطرپذیر و ورود به حوزه‌های نوین و تمرکز بر گسترش همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز علمی و پژوهشی توسعه را به شکلی هدفمند دنبال خواهد کرد. آنچه در این میان اهمیت بسیاری دارد، سرعت بخشیدن به فرایندهای اجرایی پروژه‌ها در راستای تحقق شعار سال، یعنی «سرمایهگذاری برای تولید» است. با توجه به برنامه‌ریزی‌های مدبرانه این شرکت برای جذب سرمایه و تزریق آن برای سرعت بخشیدن به فرایند اجرا در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد بهره‌برداری از پروژه‌های در دستور کار این شرکت خواهیم بود.
